Daltononderwijs op De Groen

Daltonscholen gaan ervan uit dat leren voor kinderen even natuurlijk is als ademhalen. Kinderen zijn nieuwsgierig, willen actief zijn en zich ontwikkelen. Als zij de vrijheid krijgen om zelf aan taken te werken, zullen ze zich verantwoordelijk voelen voor hun werk en voor de groep.

Op vele basisscholen zie je aspecten van het daltonconcept, maar op De Groen zijn het dé kernwaarden waarop we opvang en onderwijs baseren. Hieronder staat beschreven wat deze waarden zijn en hoe ze op de Groen worden toegepast.

Kernwaarden

Het Dalton concept kent zes kernwaarden:

  • Verantwoordelijkheid / Vrijheid in gebondenheid
  • Zelfstandigheid
  • Samenwerking
  • Reflectie
  • Effectiviteit

Verantwoordelijkheid / Vrijheid in gebondenheid

In de opgedragen taak vindt een kind vrijheid en verantwoordelijkheid. In overleg met leerling, ouders en leerkracht wordt bepaald hoever die vrijheid en verantwoordelijkheid kan gaan. De opdracht ligt vast, de vrije keuze ligt in:

  • het zelf bepalen van tempo en de volgorde van hun taak,
  • het alleen willen werken of samen willen werken met anderen.
  • het besteden van de tijd aan verschillende onderdelen.
  • Vanzelfsprekend is het belangrijk dat de kinderen hun de taak wel afkrijgen.

Zelfstandigheid

Zelfstandigheid houdt zelfwerkzaamheid in. Zelf actief problemen oplossen leert kinderen zelfstandig nadenken en beter iets te begrijpen. Deze werkvorm vraagt meer energie van een kind dan het passief repeteren, zoals dat vaak gebeurt. Leren moet je zelf doen, iemand anders doet ’t niet voor je.

Samenwerken

In ons dagelijkse leven moeten we samenwerken met allerlei mensen. Het lijkt ons goed dat de kinderen dit op school al leren. In een Daltonschool krijgen de kinderen volop de gelegenheid met elkaar samen te werken. Zo leren kinderen elkaar dingen uit te leggen; ze helpen elkaar door het stellen van vragen, door samen naar een oplossing van een vraagstuk te zoeken en vooral door elkaar te stimuleren en de waarheid te zeggen.

Reflectie

Dit is een nieuwe kernwaarden binnen het Daltononderwijs. Reflecteren kan op veel manieren en op allerlei niveaus gedaan worden. Kinderen reflecteren op hun eigen werk. De leerkracht reflecteert op zijn of haar werk. De leerkracht reflecteert met de kinderen op hun werk en hun gedrag. Leerkrachten reflecteren met de ouders over de vorderingen van hun kinderen. Leerkrachten, ouders en kinderen reflecteren samen over de gestelde leerdoelen.

Om dit laatste gestalte te geven houden we reflectiegesprekken. Dit geldt voor de kinderen van de groepen vijf tot en met zeven. Dit zijn gesprekken waarbij de kinderen aan hun ouders vertellen over hoe ze ervoor staan. Deze gesprekken worden met de leerkracht onder schooltijd met het kind voorbereid.

Effectiviteit

Het daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en middelen. Omwille van deze effectiviteit geven we de leerlingen juist verantwoordelijkheid.

Onderwijs waarbij leerlingen een taak krijgen, waar zij verantwoordelijkheid voor dragen en die ze in vrijheid zelf plannen en uitvoeren, maakt het onderwijs veel effectiever dan het normale stilzit- en luisteronderwijs.

We zien kinderen als het ware als ‘kleine zelfstandigen’, die verantwoordelijkheid leren te dragen voor hun eigen werk, dat ze in vrijheid uitvoeren.

Strippenkaart

Alle groepen werken met een taakbrief. Op onze school noemen we dat de strippenkaart.
In groep 1 en 2 staan de activiteiten van de komende week op deze strippenkaart. Samen met hun maatje wordt er een activiteit gekozen. Op het bord waar de strippenkaarten hangen wordt het kaartje waar de gekozen activiteit op staat naast de strippenkaart gehangen. Na afloop kleuren de kinderen met de dagkleur de activiteit op hun strippenkaart in.
Vanaf groep 3 maken de kinderen gebruik van een dag- of weekstrippenkaart. Na het maken van hun strippenkaartwerk kleuren ze het gemaakte in met de dagkleur. Dit strippenkaartwerk bestaat uit het maken van taal- en rekenwerkbladen, tablet (taal- en rekenapps), computer (rekenen en Veilig Leren Lezen) en de keuzekast waar de kinderen kunnen kiezen uit het bouwen, spelen met poppen, tekenen en nog veel meer.

Kernwaarden driehoek

De Dalton kernwaarden krijgen ook vorm in de afbeelding hiernaast. Er zitten aan alle begrippen twee kanten:

  • Vertrouwen kun je schenken aan, maar ook krijgen van de ander.
  • Verantwoordelijkheid kun je op je nemen, maar ook overdragen, geven aan de ander.
  • Verantwoording over je handelen dien je af te leggen aan de ander, maar men kan dat ook van de ander vragen.

De driehoek die om de basisprincipes van het Daltononderwijs is getekend, heeft als basis het woord “vertrouwen”. Een leerkracht die handelt volgens de Dalton-principes begeleidt de leerlingen bij het komen tot oplossingen door vrijheid te bieden binnen duidelijke kaders: (verantwoordelijkheid en zelfstandigheid), open vragen te stellen, wederzijdse afhankelijkheid, wederzijds vertrouwen en respect (samenwerking, we hebben elkaar nodig en kunnen daadwerkelijk op elkaar rekenen), gaat uit van de mogelijkheden van een kind en probeert daar zo goed mogelijk op in te spelen.

Klik hier voor meer informatie over de Nederlandse Dalton vereniging.